١٤٦ ) - صحیفه سجادیه

سؤال: 

‎1. صحیفة سجادیه از کیست؟ 

‎2. معنی صحیفه چیست ؟ 

‎3. نام های صحیفة سجادیه کدام است؟ 

‎4. مضامین صحیفة‌سجادیه‌ مشتمل بر چیست ؟ 

‎5. سند صحیفة سجادیه ‌تا چه اندازه معتبر است؟ 

‎6. چرا به صحیفة سجادیه، «سحیفة کاملة سجادیه» گفته‎اند؟ 

‎7. سند صحیفة سجادیه به چه کسی منتهی می‎شود؟ 

‎8. آیا نسخه‎های اصلی صحیفة‌ سجادیه بر جای مانده‎اند یا خیر؟ 

‎9. صحیفه‎ای که نوة امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ نقل کرده با صحیفه‎ای که در نزد امام صادق ـ علیه‎السلام ـ بوده چه فرقی دارد؟ 

‎10. آیا از امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ کتاب و نوشتة‌ دیگری نیز بر جای مانده است یا خیر؟ 

‎11. چرا به صحیفة سجادیه، اخت القران «خواهر قرآن» می‎گویند؟ 

‎12. به چه کتابی اخ القران «برادر قرآن» می‎گویند؟ 

‎13.حضرت امام خمینی ـ قدس سرُّه ـ دربارة دعا چه تعبیری را به کار می‎برند؟ 

‎14. چند ترجمه از ترجمه‎های صحیفة سجادیه را نام ببرید؟ 

‎15. آیا از امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ دعاهای دیگری نیز نقل شده است؟ 

‎16. صحیفة سجادیه مشتمل بر چند دعاست؟ 

‎17. دعای اول و دعای آخر صحیفة سجادیه دربارة چیست؟ 

‎18. اولین و آخرین جملة ‌صحیفة‌ سجادیه دربارة چیست؟ 

‎19. طولانی‎ترین و کوتاهترین دعای صحیفة سجادیه کدام است؟ 

‎20. مناسبتهایی که در صحیفة سجادیه به آنها اشاره شده است کدامند؟ 

‎21. از چند عید اسلامی در صحیفه سخن به میان آمده است؟ 

‎22. در صحیفة سجادیه به کدام جنگهای صدر اسلام اشاره شده است؟ 

‎23. از فروع دین کدام یک در صحیفه آمده است؟ 

‎24. نام چند تن از پیامبران در صحیفه آمده است؟ 

‎25. کدام یک از نامهای قرآن در صحیفه آمده است؟ 

‎26. کدام یک از نامهای روز قیامت در صحیفه آمده است؟ 

‎27. چند نام از نامهای زیبای خدا در صحیفه آمده است؟ 

‎28. دعایی که بیشترین نامهای خدا در آن آمده است کدام است؟ 

‎29. در صحیفه چند آیه از آیات قرآنی آمده است؟ 

‎30. بیشترین آیات از کدام سورة قرآن آمده است؟ 

‎31. دعایی که بیشترین آیات در آن آمده است کدام است؟ 

‎32. در چند دعا ذکر شریف صلوات آمده است؟ 

‎33. نام پدر و مادر حضرت سجاد ـ علیه‎السلام ـ چیست؟ 

‎34. تاریخ تولد و شهادت و مکان تولد و محل دفن امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ را ذکر کنید؟ 

‎35. القاب امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ را نام ببرید؟ 

‎36. زندگانی حضرت سجاد ـ علیه‎السلام ـ مقارن با حکومت چه زمامدارانی بوده است؟ 

‎37. حضرت سجاد ـ علیه‎السلام ـ در زمان حیات چه معصومانی می‎زیسته است؟ 

‎38. حضرت سجاد ـ علیه‎السلام ـ به دست چه کسی به شهادت رسید؟ 

‎39. زید بن علی (فرزند امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ ) در چه سالی به شهادت رسید؟ 

‎40. امام صادق ـ علیه‎السلام ـ دربارة یحیی (نوة امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ و پسر زید) چه فرموده است؟

PGKNEEK     PGKNEEK     PGKNEEK      PGKNEEK 

جواب ‎ها: 
1. حضرت سجاد ـ علیه‎السلام ـ ؛ امام چهارم.

2. به پاره‎ای از پوست یا کاغذی که در آن چیزی می‎نویسند «صحیفه» گفته می‎شود و چون دعاها را روی صحیفه می‎نوشتند به خود دعاها نیز صحیفه گفته‎اند. 
3. «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد»، «خواهر قرآن» و «صحیفة کامله». 
4. مضامین فراوان و متنوعی چون اصول اعتقادی، فضیلتهای اخلاقی، سنّتهای الهی، شرافتهای انسانی، مسائل روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... 
5. صحیفة سجادیه دارای عالیترین سندهاست اگر چه بلندی مضامین، شیوایی عبارات و هماهنگی مطالب آن برای صحت انتساب آن به امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ کافی است. 
6. چون در صحیفة‌ سجادیه برای مسائل گوناگون و نیازهای مختلف انسانی دعایی آمده است به آن، «صحیفة کامله» گفته‎اند یعنی صحیفه‎ای که کامل و فراگیر است و به همة ابعاد انسانی پرداخته است. البته «صحیفة فاطمة زهرا ـ علیها‎السلام ـ» و «صحیفة علی ـ علیه‎السلام ـ» نیز کامل هستند ولی بدین صفت، مشهور نشده‎اند از این جهت این وصف به صحیفة سجادیه مخصوص گردیده است. 
7. امام باقر ـ علیه‎السلام ـ و برادر شهیدش زید بن علی. 
8. نسخه‎ای از صحیفة سجادیه به خط زید بن علی (فرزند امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ) در کتابخانه واتیکان موجود است. نسخه‎ای هم به خط امام باقر ـ علیه‎السلام ـ در نزد امام صادق ـ علیه‎السلام ـ محفوظ بوده و محتمل است که از جملة «مواریث امامت» در نزد امام زمان ـ عًجَلَ الله تعالی فَرَجَهُ الشریف ـ باشد. 
9. از یحیی پسر زید (نوة امام سجاد) صحیفه‎ای نقل شده است که با صحیفه‎ای که در نزد امام صادق ـ علیه‎السلام ـ بوده کاملاً منطبق است. 
10. بلی، «رسالة حقوق» نیز از امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ بر جای مانده است. این رساله به بیان پنجاه حق فردی و اجتماعی پرداخته است. 
11. چون پس از نهج البلاغه، بهترین کتابی است که بیانگر معارف بلند و حقایق عمیق قرآنی است. 
12. نهج البلاغة‌ حضرت علی ـ علیه‎السلام ـ . 
13. «قرآن صاعد»؛ ایشان این تعبیر را از استاد خود در علوم و معارف الهی حضرت آیت الله شاه آبادی ـ قدس سرُّه ـ نقل می‎فرمودند. 
14. صحیفة سجادیه ترجمه‎های متنوعی دارد که به عنوان نمونه به چند ترجمه بسنده می‎کنیم: 
ـ ترجمة مرحوم مهدی الهی قمشه‎ای 
ـ ترجمة مرحوم فیض الاسلام 
ـ ترجمة‌ علامه مرحوم میرزا ابوالحسن شعرانی 
ـ ترجمة مرحوم صدر بلاغی 
ـ ترجمة محمد آیتی 
ـ ترجمة سید احمد فهری 
ـ ترجمة حسین انصاریان 
15. بلی، به عنوان نمونه می‎توان «مناجات خمس عشره» امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ را که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است، نام برد. 
16. پنجاه و چهار دعا. 
17. دعای اول دربارة حمد و سپاس خدا و دعای آخر دربارة درخواست دور گردانیدن غم و اندههاست. 
18. اولین جمله دربارة حمد و ستایش خدا و آخرین جمله دربارة صلوات بر محمد ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّم ـ و خاندان پاک اوست. 
19. طولانی‎ترین دعا،‌ دعای چهل و هفتم است که در روز عرفه خوانده می‎شود و کوتاهترین دعا، دعای هجدهم است که در هنگام رفع گرفتاری و پیشامدها و روا شدن حاجات به جهت تشکر از خداوند خوانده می‎شود. 
20. مناسبتهایی مانند: حج و عمره،‌ جمعه،‌ ماه مبارک رمضان، لیلة القدر، عید فطر، عید اَضْحی(قربان)، روز عرفه، هجرت پیامبر ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّم ـ فتح مکه، جنگ بدر. 
21. از سه عید جمعه، فطر، اَضْحی(قربان). 
22. جنگ بدر، فتح مکه. 
23.نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر. 
24. نام سه تن؛ حضرت آدم ـ علیه‎السلام ـ، حضرت ابراهیم ـ علیه‎السلام ـ، حضرت محمد ـ‎صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّم‎ـ . 
25. کتاب، نور، مُهَیْمن، فرقان، وحی، شفا، میزان، عَلَم نجات و... 
26. روز جزا و پاداش (یوم الدین)،‌روز آشکار شدن نهانها (یوم تُبلی السرائر)، روز فَزَع بزرگ (یوم الفزع الاکبر)، روز حسرت و پشیمانی (یوم الحسرة و الندامة)، هنگامة عظیم قیامت (یوم الطّامّة)، روز ملاقات با خدا (یوم التَّلاق) و... . 
27. پنجاه و نُه نام. 
28. دعای چهل و هفتم که در روز عرفه خوانده می‎شود. 
29. بیست و یک آیه. 
30. سورة بقره. 
31. دعای چهل و پنجم که دربارة بدرقة ماه مبارک رمضان است. 
32. چهل و شش دعا. 
33. پدر بزرگوار ایشان «امام حسین ـ علیه‎السلام ـ»‌ و مادر ارجمند ایشان «شهر بانو» دختر یزدگرد است. شهر بانو دختری پاک و عفیف بود. وقتی لشکر اسلام بر پدرش، یزدگرد، پیروز شدند او را در جمع اسیران به مدینه آوردند . سرانجام شهربانو، امام حسین ـ علیه‎السلام ـ را به عنوان همسر برگزید این انتخاب بر اساس عنایت حضرت زهرا ـ‎علیها‎السلام‎ـ بود که شهربانو پیش از اسارت در خواب دیده بود. 
34. حضرت در سال 38 هجری در شهر مدینه متولد و در سال 95 هجری به لقاء الله پیوستند و در قبرستان بقیع مدفون گردیدند. 
35. زین العابدین، سید العابدین، زین الصالحین، خاشع، متهجّد، زاهد، عابد، بَکّاء، سجاد و... . 
36. عبدالملک و فرزندش ولید. 
37. تا دو سالگی در دوران حیات و حکومت جدش حضرت علی ـ علیه‎السلام ـ‌، پس از آن در زمان حیات و امامت امام حسن و امام حسین ـ علیهما‎السلام ـ، پس از آن قسمتی از حیات و زندگانی فرزندش امام باقر ـ علیه‎السلام ـ و نوه‎اش امام صادق ـ علیه‎السلام ـ را درک کرده‎اند. 
38. ولید بن عبد الملک حضرت را به وسیلة «زهر» مسموم و به شهادت رساند. 
39. در سال 121 هجری شهید شد و در «کناسة کوفه» به دار آویخته شد. 
40. یحیی پسر زید و نوة امام سجاد ـ علیه‎السلام ـ، از جمله افرادی است که صحیفة سجادیه در نزد او بوده است امام صادق ـ علیه‎السلام ـ دربارة ایشان فرموده است: «رحِمَ الله ُ ابْنَ عَمّی وَ اَلْحَقَهُ بِآبائِهِ وَ اَجْدادِهِ»؛ خدا پسر عمویم را بیامرزد و به پدران و اجدادش ملحق کند.